Həsən Bəy Zərdabinin Təhsil Fəlsəfəsi

1837-1907

Azərbaycanın görkəmli ziyalısı, Azərbaycanın ilk universitet təhsilli alim və müəllimi, İslam dünyasının ilk təbiətşünas alimi.

"Əkinçi" - nin naşiri.

Gündəlik həyatında və işində xalqla sıx bağlı olan Zərdabi asudə vaxtlarını xalq arasında keçirir, uşaqları və yeniyetmələri elmə, mədəniyyətə, maarifə həvəsləndirirdi. Onun apardığı təbliğatın köməyi ilə Bakı gimnaziyasında oxuyan tələbələrin sayı az bir zamanda xeyli çoxalmışdı.

Həsən bəy Zərdabi həyatını xalqın maarif və mədəniyyətə yiyələnməsi uğrunda mübarizəyə həsr etmişdir. Zərdabi elmdən xalqın xoşbəxtliyi, vətənin qüdrəti üçün istifadə etməyə çalışırdı. Vətənini sevən şəxs bütün yaradıcılıq boyu Vətənini, xalqını düşünür.

O xalq inkişaf edir ki, məktəb və maarifin inkişafına ciddi fikir versin. Zərdabi yeni tipli məktəblərin yaradılması və həmin məktəblərdə dünyəvi elmlərin tədris edilməsinin tərəfdarı idi. Fiziki əməyi fiziki tərbiyənin tərkib hissəsi hesab edir.

Dil uğrunda mübarizə «Dil vahidliyi» məqalələrində Azərbaycan dilinin təmizliyi uğrunda mübarizə aparırdı. O hər zaman yeniliklərə üstünlük vermişdir.

Həsən bəy Zərdabinin fəlsəfi fikirləri proqressiv fikirlərdir. Dərsə verdiyi tələblər bugün Milli Kurikulumda da təsiri hiss olunur. Deyə bilmərik ki, məhz Kurrikulumu ancaq Zərdabinin fikirləri təşkil edir. Amma müqayisə etdikdə təsirləri duya bilirik. Məsələn, Zərdabi dünyəvi elmlərin tədrisini üstün hesab edirdi. Bugün də kurikulumda dünyəvi elmlərə üstünlük verilir. Əsas məqsəd yeni tipli məktəblərin yaradılması və orada tədris olunacaq fənlərə olan münasibətdir.